ارتعاشات در پمپ ها
ارتعاشات یا Vibration به نوعی از حرکت اطلاق می شود که به صورت نوسانی حول یک نقطه مبدا صورت پذیرفته و حرکت در یک بازه زمانی تکرار می شود. همه ی ماشین‌هایی که قطعات دوار دارند، از جمله پمپ‌های سانتریفوژ، تا حدی ارتعاش دارند، اما افزایش بیش از حد ارتعاشات منجر به کاهش سریع عمر پمپ خواهد شد. اپراتورهای این گونه تجهیزات باید دائما مقدار ارتعاشات را پایش کرده تا از وقوع عیوب در مراحل اولیه آن مطلع شوند.
لایل مختلفی می تواند منجر به افزایش ارتعاشات در پمپ ها گردد، از جمله:
الف) عیوب مکانیکی
- بالانس نبودن روتور (پروانه، شفت و …)
- همراستا (الاین) نبودن شفت پمپ و شفت موتور
- ایراد در بیرینگ (نصب نادرست، ایرداد در روان کاری و …)
- خم شدن شفت
- اشکال در نصب پمپ (اتصال به شاسی یا فونداسیون)
ب) عیوب بهره برداری
- کارکرد پمپ با دبی زیاد یا کم و در نقطه ای دور از نقطه بهترین راندمان (BEP)
- کاویتاسیون
- هوا کشیدن پمپ
ج) ایرادات ناشی از سیستم پمپاژ
- ایراد در لوله کشی بخصوص در بخش مکش
- گرفتگی صافی
اندازه گیری ارتعاشات به کمک سنسورهایی انجام می شود که بسته به شرایط می تواند بصورت آهنربایی به پوسته متصل شده یا به کمک رزوه به پوسته پیچ شود و یا توسط اپراتور و با نیروی دست او روی پوسته پمپ نگه داشته شود.
بهترین محل برای اندازه گیری ارتعاشات روی پوسته بیرینگ می باشد. دلیل این امر آن است که این محل نزدیک ترین جا به شفت پمپ می باشد که منبع اصلی ایجاد ارتعاشات می باشد. اندازه گیری ارتعاشات معمولا در هر سه راستا انجام می شود زیرا عیوب مختلف در راستاهای متفاوتی ارتعاش ایجاد می کنند.
استانداردهای مختلف مقادیر مجاز ارتعاشات را در انواع پمپ ها مشخص نموده اند. بسته به این که پمپ مورد نظر در چه کاربری مورد استفاده قرار می گیرد، توان آن چند کیلووات است و یا بر مبنای چه استانداردی ساخته شده است، می توان مقدار ارتعاشات مجاز آن را بدست آورد. مقدار ارتعاشات داده شده عموما بر مبنای سرعت ارتعاشات بوده و بر حسب mm/s یا in/s داده می شوند.
امروزه بهترین روش برای عیب یابی تجهیزات دوار آنالیز ارتعاشات می باشد. بدین منظور مقدار ارتعاشات پمپ به‌صورت متناوب مورد اندازه‌گیری قرار گرفته و با مقدار مرجع و مقادیر پیشین مقایسه می‌شود. در کاربریهای حساس، اندازه‌گیری به‌طور دائم انجام شده و در صورت افزایش ارتعاشات، پیام اخطار یا فرمان خاموش‌شدن موتور به سیستم کنترل ارسال می‌شود. از آن جا که عیوب مختلف باعث ارتعاشات با فرکانس های خاص و در جهت مشخصی می شود، با آنالیز کردن ارتعاشات اندازه گیری شده می توان دلیل اصلی خرابی را تشخیص داد.
