دبی پمپ

منظور از”دبی” یا “آبدهی” (به انگلیسی Flow Rate یا Pump Capacity) در پمپ‌ها، حجمی از سیال است که در واحد زمان توسط پمپ جابجا می‌شود که با نماد Q، بر حسب مترمکعب بر ساعت، گالن بر دقیقه (gpm) و یا لیتر بر ثانیه و … نشان داده می‌شود.

با تغییر دبی، همه پارامترهای پمپ شامل هد، راندمان، توان جذبی و NPSH تغییر می کند. بدین خاطر در منحنی های مشخصه پمپ ها محور افقی، دبی پمپ در نظر گرفته می شود. از آنجا که سیالات پمپ شونده تراکم ناپذیر هستند، دبی ورودی و خروجی پمپ ها یکسان بوده و اندازه گیری دبی می تواند قبل یا بعد از پمپ ها انجام شود.

اصطلاحات مهمی که در ارتباط با دبی پمپ وجود دارد عبارت است از:

• دبی بهترین راندمان یا Qbep : مقدار دبی که پمپ بهترین راندمان را در آن خواهد داشت. در منحنی بالا Qbep=115 m3/h و در این دبی دارای راندمان 80% می باشد.
• دبی کاری یا نرمال: مقدار دبی که پمپ در نقطه کاری واقعی تولید می کند.
• دبی حداقل: کمترین دبی که پمپ باید تولید نماید تا پمپ بتواند در شرایط پایدار کار کند.
• دبی حداکثر: بیشترین دبی که پمپ بصورت پایدار می تواند تولید نماید بدون اینکه با مشکلاتی مانند آمپر اضافه در موتور، کاویتاسیون و … مواجه شود.
• نقطه دبی صفر: حالتی که بخاطر بالا رفتن مقاومت خط لوله و بالا رفتن فشار تولیدی پمپ،‌ مقدار دبی پمپ صفر شده است.

یکی از نکات مهم در پمپ های سانتریفوژ تنظیم کردن مقدار دبی خروجی است. زیرا در صورتی که مقدار دبی بیش از حد زیاد باشد ممکن است علاوه بر مشکلاتی مانند عدم ظرفیت مخازن مکش یا تخلیه، توان جذبی بیش از حد ظرفیت موتور باشد. برای تنظیم دبی پمپ ها می توان از روش های مختلفی استفاده نمود اما مهم آن است که این تنظیم دبی با حداقل تلفات انجام پذیرد. برخی از این راهکارهای عبارتند از: استفاده از سیستم های دور متغیر، تراش پروانه، بستن شیر خروجی، بای پس کردن سیال اضافه به مکش

برای اندازه گیری دبی پمپ از روش های مختلف مانند روش وزنی، حجمی و یا فلومتر استفاده می شود. فلومترها معمولا دبی را بصورت غیرمستقیم و بر مبنای محاسبه سرعت یا افت فشار محاسبه می کنند. فلومترهای معمول شامل اریفیس، وانتوری، الکترومگنتیک و اولتراسونیک می باشند.