بوسترپمپ
بوسترپمپ مجموعه‌ای متشکل از یک یا چند پمپ است که بصورت موازی روی یک شاسی قرار داشته و برای تامین و تثبیت فشار آب مصرفی ساختمان یا تامین آب آتش نشانی به کار می رود.
در ساختمان هایی با تعداد واحد محدود استفاده از یک پمپ آبرسانی برای کل ساختمان کافی است اما با افزایش تعداد واحدها و بزرگتر شدن ابعاد ساختمان، دبی و هد مورد نیاز بیشتر شده و پمپ مورد نیاز بسیار بزرگ خواهد بود. برای کاهش استهلاک و مدیریت هزینه های انرژی بهتر است بجای یک پمپ بزرگ از چندین پمپ کوچکتر موازی با هم استفاده گردد. مجموعه این پمپ ها به همراه تجهیزات جانبی و سیستم کنترل الکترونیکی تشکیل یک بوستر پمپ را می دهد.
بوسترپمپ ها به روش های مختلف دسته بندی شده اند. مثلا بر مبنای تعداد پمپ به دو پمپه، سه پمپه یا بیشتر و یا بر مبنای قابلیت تغییر دور موتور به بوستر دور ثابت (غالبا در مصارف آتش نشانی) و بوستر دور متغیر تقسیم می شوند. بخش های معمول یک بوسترپمپ عبارتند از:
- الکتروپمپ ها
- تابلوی کنترل
- شاسی
- کلکتور مکش
- کلکتور خروجی
- شیر قطع و وصل
- شیر یک طرفه
- منبع دیافراگمی
- سنسور فشار
- پایه تابلو
- محافظ پمپ در هنگام قطع آب
با توجه به آن که مقدار مصرف آب در یک مجتمع مسکونی در ساعات مختلف روز متفاوت است، تعداد پمپ های در حال کار تغییر خواهد کرد. عموما در ساعات عادی که مصرف محدود است یکی از پمپ ها کار می کند و در ساعت پیک مصرف انتظار می رود که تمامی پمپ ها به کار افتند. برای کاهش مصرف انرژی و ثابت نگه داشتن فشار خروجی پمپ ها، سیستم کنترلی پمپ ها به درایو مجهز شده تا سرعت چرخش موتور را تنظیم نماید. به این ترتیب برخلاف پمپ های دور ثابت که با استفاده از سوئیچ فشار، مقدار فشار خروجی پمپ بین دو مقدار مشخص در حال تغییر است، در بوسترپمپ های دور متغیر مقدار فشار خروجی در هر شرایطی تقریبا ثابت می ماند. به این ترتیب ساکنین هر واحد چه در شرایط پیک مصرف و چه در لحظاتی که هیچ واحد دیگری آب مصرف نمی کند، شاهد فشار یکسان آب خواهند بود. شکل زیر نشان دهنده نوسانات فشار در یک بوستر دور ثابت سه پمپه می باشد.
تثبیت فشار به کمک درایو
با توجه به مشخصات ساختمان، فشار خروجی بوسترپمپ روی مقدار مشخصی تنظیم می شود. در صورتی که مصرف آب در ساختمان افزایش یابد و در نتیجه فشار تمایل به کاهش داشته باشد، درایو شروع به افزایش دور موتور می نماید تا دبی اضافی مورد نیاز تامین شده و فشار ثابت بماند. در صورتی که دور چرخش پمپ اول به حداکثر رسید، پمپ دوم با دور پایین روشن می شود تا به کمک آن دبی تامین شود. به این ترتیب درایو با تغییر دادن فرکانس، دور یکی از موتورها را آن قدر افزایش می دهد تا فشار کاهش پیدا نکند. به همین ترتیب با کاهش یافتن مصرف آب در ساختمان، فشار آب تمایل به افزایش دارد که در این مرحله نیز کاهش دور موتور باعث کاهش دبی و ثابت ماندن فشار می گردد. در برخی از بوستر پمپ ها تنها یک درایو وجود دارد ولی در برخی دیگر به تعداد پمپ ها درایو وجود دارد و در هر لحظه دور تمامی پمپ ها در کنترل می باشد. در دو شکل زیر نوسانات فشار در یک بوستر پمپ نمایش داده شده است که در اولی یک درایو کار تغییر دور را بر عهده دارد و در دومی تمامی پمپ ها به درایو مجهز هستند و در نتیجه محدوده تغییرات فشار کوچکتر شده است.
تابلو برق
تابلو برق بوستر پمپ ها علاوه بر مدار فرمان که از PLC و درایو بهره می برد، شامل مدار قدرت نیز می شود. کلید اصلی برای قطع و وصل برق ورودی تابلو، کنتاکتورها برای قطع و وصل اتوماتيك جريان برق پمپ ها از طریق مدار فرمان، بی متال جهت فرمان قطع در اثر عبور جریان زیاد، انواع رله ها جهت ارسال فرمان قطع یا وصل در اثر عوامل مختلف و خطاهای گوناگون، تجهیزات اندازه گیری پارامترهای مختلف و … از اجزای معمول مدار قدرت می باشند.
نقش منبع دیافراگمی آن است که در صورت مصرف بسیار کم مانند نشتی از فلاش تانک و غیره نیاز به روشن شدن پمپ حتی در دور کم هم نخواهد بود و دبی مورد نیاز از منبع دیافراگمی تامین خواهد شد. به این ترتیب از آنجا که منبع دیافراگمی نقشی در تامین دبی اصلی مصرفی ساکنین ساختمان ندارد، حجم آن بسیار کوچکتر از منبع در (بوستر) پمپ های دور ثابت خواهد بود. فشار صحیح هوای داخل منبع همچنان نقش کلیدی در عملکرد درست سیستم دارد. منابع دیافراگمی معمول، عموما هر سه ماه یک بار نیاز به بازرسی دارند تا از فشار کافی هوای داخل آن اطمینان حاصل شود.
نصب بوستر پمپ
برای نصب بوستر پمپ حتما باید یک مخزن ذخیره در ورودی آن نصب شده باشد تا مکش پمپ ها بصورت مطمئن انجام شده و اختلالی در فشار شبکه آب شهری نیز رخ ندهد. فاصله این مخزن تا محل نصب بوسترپمپ باید حداقل بوده و از لوله هایی با قطر مناسب برای اتصال استفاده شده باشد. داخل این مخزن می توان از فلوتری استفاده کرد تا در شرایط قطع آب، از روشن شدن پمپ ها و خشک کار کردن آن ها جلوگیری به عمل آید. وجود شیر یک طرفه در خروجی تمامی پمپ ها باعث می شود به هنگام کار یکی از پمپ ها از چرخش آب در پمپ های خاموش جلوگیری شود. شیر قطع و وصل نصب شده در قبل و بعد از هر پمپ امکان تعمیر هر کدام بدون اخلال در کار دیگر پمپ ها را امکان پذیر می سازد. برای عدم برخورد با مشکل هوا گرفتن پمپ ها، توصیه می شود ارتفاع نصب بوسترپمپ پایین تر از سطح آب مخزن مکش باشد و برای کاهش ارتعاشات و انتقال آن به دیگر نقاط نیز حتما باید از لرزه گیرهای مناسب استفاده شده باشد.
به هنگام انتخاب بوستر پمپ مناسب آبرسانی لازم است تا دبی مورد نیاز باید به دقت مورد محاسبه قرار گیرد. این امر با توجه به تعداد مصرف کننده ها و اعمال ضریب مناسب همزمانی مصرف انجام می شود. هد مورد نیاز نیز با توجه به مشخصات ساختمان و لوله کشی انجام شده محاسبه می شود.
